Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa S. Kaçalin Tahran Tahran Yunus Emre Enstitüsünün davetlisi olarak İran’ın başkenti Tahran’da düzenlenen 29. Uluslararası Tahran Kitap Fuarında “Dillerin Tadı: Türkçe” konulu bir konferans verdi.

Kaçalin, “Türkler, bugünün Farsçasıyla Gazneliler ve Selçuklular döneminde tanıştı. Eski Türkçeyle eski Farsçanın kadim tarihimizde buluştukları dönemleri, İranlı akademisyenlerle çalışmak istiyoruz” dedi.

Tarihsel süreçte Türkçenin gelişim gösterdiği coğrafyaya dikkati çeken Prof. Dr. Kaçalin şunları ifade etti: “Bilimsel kitaplarda, Türkçenin tarihsel serüveni Doğu ve Batı Türkçesi olarak ikiye ayrılır. Batı Türkçesine Osmanlıca, Doğu Türkçesine Çağatayca diyoruz. Çağatayca Türkçesinin en batı kolu da İlhanlı dilidir. İlhanlı diline ait eserler İran kütüphanelerinde yer almaktadır. İranlı dostlarımızla bu alanda çalışmak için de ilişkiler kurmak istiyoruz.”

Kitap Fuarında Türkiye Standını Gezdi

Prof. Dr. Kaçalin, Tahran kitap fuarında Kültür Bakanlığı ve Tahran Yunus Emre Enstitüsünün yer aldığı Türkiye standını gezerek burada yetkililerden bilgi aldı. Kaçalin, daha sonra Tahran Büyükelçiliği Müsteşarı Doç. Dr. Nuri Şimşekler ile birlikte Türkiye’den fuara katılan yayınevlerini ziyaret etti.

Kaçalin Tabatabayi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğrencileriyle Buluştu

Prof. Dr. Kaçalin, Tahran’da Allame Tabatabayi üniversitesinde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü hocaları ve öğrencileriyle de bir araya geldi. Burada öğrencilerin Türkçe ve Türk Dili hakkında soruları cevaplayan TDK Başkanı, Türkiye’de Fars Dili ve edebiyatı bölümlerinin çok olduğunu, buna karşılık İran’da ise Türk Dili ve Edebiyatı bölümünün sadece bir üniversitede olmasını yadırgadıklarını, İranlıların türkçe öğrenme isteklerini ise buradaki Tahran Yunus Emre Enstitüsü tarafından karşılandığını ifade etti. Kaçalin, iki millet arasındaki ilişkilerin yoğun şekilde dile yansıdığını belirtirken, “İki dilin birbirlerine transfer ettiği kelimelerin hangisinin Türkçe, hangisinin Farsça olduğu bile bazen bilinmiyor. Bu alanda Fars ve Türk olmayan üçüncü şahıslar çalışma yapmalı” değerlendirmesinde bulundu.

İran Fars Dil Kurumuyla Görüştü

Prof. Dr. Kaçalin, Tahran’daki Türkoloji bölümü ziyareti sonrası yanındaki heyetle birlikte İran Fars Dil Kurumu (İFDK) Başkanı Haddad Adil ile de bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşme heyetinde Tahran Yunus Emre Müdürü Yrd. Doç. Dr. Turgay Şafak, Tahran Türk Okulu Müdürü Zeynel Çakır ve Kültür Sanat Koordinatörü Eyyüp Azlal da yer aldı.   Kaçalin, İFDK ile ileriye dönük işbirlikleri için tanışma toplantısı gerçekleştirdiklerini ifade ederek şunları söyledi: “İFDK'nın, 300 kişilik çalışanı bulunduğunu kaydeden Kaçalin, "Biz de TDK'nın çalışmalarını anlattık. Dünya dil kurumları üzerinde bizim Türkiye'de çalışmamız var. Hangi ülkeler dil konularında ne çalışıyor bizler bunu araştırıyoruz. Aynı çalışmayı İran'la ilgili olarakta gerçekleştiriyoruz" diye konuştu.

Görüşmede TDK'nın çalışmalarını anlattıklarını dile getiren Kaçalin, "Ne gibi işbirlikleri yapabileceğimizi anlama açısından önemli bir görüşme yaptıklarını ifade etti.